Pierwsze Biblie już trafiły do naszych chrześcijan…
Już w grudniu 2023 r. rodzinna parafia o. Macieja Jaworskiego zorganizowała kiermasz adwentowy i sprezentowała 100 Biblii dla Afryki. Nadesłano także ofiary na zakup Biblii od wielu innych indywidualnych ofiarodawców. Dlatego w piątek 22 grudnia 2023 r. o. Maciej Jaworski mógł zakupić pierwsze 400 Biblii
W dzień Bożego Narodzenia w parafii Gahunga, ruszył projekt Biblia dla Afryki. Każda wspólnota podstawowa otrzymała egzemplarz Pisma świętego by mogła ewangelizować dzieci.
W drugi dzień świąt Bożego Narodzenia wręczyliśmy Biblię dla każdej grupy modlitewnej oraz dla każdej grupy Akcji Katolickiej w naszej parafii, po jednym egzemplarzu. Niech Bóg Wam wynagrodzi stokrotnie wielki dar serca!
Jaką drogę trzeba było pokonać, ile trudności przezwyciężyć, ile czasu poświęcić i jak wiele osób zaangażować by ukazały się pierwsze egzemplarze Biblii w języku kinyarwanda i kirundi? Ileż środków finansowych trzeba było poświęcić aby Słowo Boże mogło być przetłumaczone, wydane i dostarczone do Rwandy i Burundi?…
Tłumaczenia Biblii w Rwandzie i Burundi
Tłumaczenie Biblii na język kinyarwanda (dla Rwandy) dokonywane było w trzech różnych środowiskach w różnym okresie (podobnie jak miało to miejsce także w Burundi). Po raz pierwszy dokonali tego Ojcowie Biali, misjonarze Afryki, następnie misjonarze protestanccy a wreszcie pojawiło się współczesne tłumaczenie międzywyznaniowe, dokonane wspólnie przez katolików i protestantów.
Katolickie
Pierwszymi którzy podjęli się tłumaczenia Biblii na język kiniyarwanda byli misjonarze Ojcowie Biali w 1902. r. dwa lata po ich przybyciu do Rwandy. Była to mała książeczka licząca 135 stron i zawierająca wyjątki z Biblii opisujące dzieje zbawienia od stworzenia aż po czasy współczesne, ukazujące podstawowe prawdy religii. Ojcowie Biali nauczyli się języka ludu Rwandy, opracowali słownik składający się dwóch tysięcy słów i na użytek katechistów opublikowali tę pierwszą szkolną Biblię w kinyarwanda. W 1912 r ojciec Dufays wydał swój słownik niemiecko-kinyarwanda.
Pierwsza Katholische Schulbibel (katolicka Biblia szkolna) ukazała się w 1907 r. Tłumaczenia dokonał o. Paweł Barthelemy Ojciec Biały a wydano tę „Biblię” w Szwajcarii przez wydawnictwo Einsiedeln. Pozostałe fragmenty Biblii Ojcowie Biali przełożyli umieszczając je w mszale i lekcjonarzach mszalnych. Dopiero w 1971 r. Alexis Kagame, doktor filozofii na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie wydał cały Nowy Testament. W 1983 rozpoczęto pracę nad nowym tłumaczeniem katolickim Biblii (Bibliya Ntagatiffu – BN). Konferencja Episkopatu wyznaczyła komisję, która w trzech grupach podjęła się przekładu z języków oryginalnych, biorąc za punkt odniesienia Biblię Hebrajską Stuttgarcką, a posiłkując się Biblią Jerozolimską, Biblią Ekumeniczną (TOB) oraz Biblią Osty, a więc trzy przekłady francuskie. Stary Testament przetłumaczono w 1986 r a Nowy Testament w 1988. Całość Biblii została wydrukowana w Hiszpanii a wydana w Kinshasa (Zair), aktualne Kongo, przez Verbum Bible, 15 maja 1990. Publikacja tej pierwszej kompletnej Biblii nosiła nazwę „Bibiliya Ntagatifu” (BN).
1 kwietnia 1992 roku ogłoszono wzorcowe wydanie Mszału Rzymskiego w kinyarwanda pod tytułem „Igitabo cya Misa ya Kiliziya ya Roma”.
Protestanckie
Wśród protestantów pierwsze tłumaczenie dokonane przez Karla Rohl pojawiło się w 1914 r Bibliya Yera, (wydana w Londynie przez British and Foreign Bible Society, 212 stron, zawierającą Ewangelie). Tłumaczenie to zostało wznowione w 1923. Biblia kompletna (bez ksiąg deuterokanonicznych) została wydana po raz pierwszy w języku kinyarwanda w 1957 r. Wydana w Londynie przez British and Foreign Bible Society. Po dokonaniu częściowej korekty i ponownej redakcji wydano ją w 1993 r. przez Société Biblique au Rwanda.
Towarzystwo Biblijne w Rwandzie wydało w 2014 r, Ewangelie wydrukowane w alfabecie BRAILLE’a, według św. Łukasza i św. Mateusza, które zostały wyemitowane 28 sierpnia 2014 r. w centrum Masaka dla niewidomych (MRCB). Docelowo planują oni wydrukować wszystkie księgi Pisma Świętego w alfabecie Braille’a.
Ekumeniczne
W 1979r. przybyła do Kigali ekipa z Alliance Biblique Universelle by dokonać nowego przekładu „dynamicznego” Biblii. W skład tej ekipy wchodził kapłan katolicki, pastor prezbiteriański oraz pastor adwentystów dnia siódmego. Odpowiedzialnym za całość był Peter Guillebaud z Société Biblique au Rwanda. Nowy Testament został wydany w Kigali przez Société Biblique au Rwanda w 1989 r. Nosił tytuł: Nowy Testament w kiniyarwanda, tłumaczenie międzywyznaniowe.
23 stycznia 2005 miała miejsce oficjalna prezentacja pierwszej ekumenicznej Biblii w kinyarwanda, opublikowanej pod tytułem „Bibiliya Ijambo ry’Imana”, obejmującej księgi deuterokanoniczne. Jest to zwieńczenie ogromnego dzieła tłumaczeń międzywyznaniowych rozpoczętego w 1979 roku przez Towarzystwo Biblijne w Rwandzie, które zrzesza zarówno wyznania protestanckie, jak i Kościół katolicki w Rwandzie.
Kościół katolicki w Burundi otrzymał pełen tłumaczenie Biblii na język kirundi w 2014 r. Z okazji Forum Młodzieży zorganizowanego przez Wspólnotę Emmanuel, w obecności wszystkich biskupów Burundi, zaprezentowano wówczas pierwszą wersję Biblii w języku kirundi.
Opracował o. Jan Ewangelista na podstawie:
https://eglisecatholiquerwanda.org/spip.php?article533
https://docplayer.fr/3364482-Les-enjeux-de-la-traduction-de-la-bible-au-rwanda-innocent-himbaza.html
https://francegenocidetutsi.org/PeresBlancsEtSocieteRwandaiseEpoqueAllemandeMinnaert.pdf
