Z NASZEJ PRZESZŁOŚCI MISYJNEJ. BIOGRAFIA O. LEONARDA KOWALÓWKI

O. Leonard od Męki Pańskiej (Józef Kowalówka), Karmelita Bosy, urodził się 3 marca 1913 r. w Wadowicach (diecezja krakowska). Był synem Jakuba i Tekli z domu Janik. Po odbyciu nauki w zakresie szkoły powszechnej i gimnazjum, wstąpił do nowicjatu Karmelitów Bosych w Czernej. Habit karmelitański przyjął 3 sierpnia 1930 r. z rąk przeora, bł. O. Alfonsa Marii Mazurka. Wraz z nim nowicjat rozpoczęło sześciu współbraci, wśród nich o. Włodzimierz Czerwik (+1945), o. Albin Dziuba (+1989), o. Bogusław Woźnicki (+1985) oraz o. Robert Mrugacz, który zmarł jako emerytowany kapelan wojskowy. Po ukończeniu rocznego nowicjatu 4 sierpnia 1931 r. złożył zakonne śluby proste na ręce wspomnianego przeora bł. Alfonsa Mazurka. Studia filozoficzno-teologiczne odbywał kolejno w Wadowicach, Krakowie i Rzymie. Profesję uroczystą złożył 5 sierpnia 1934 r w Krakowie na ręce Sługi Bożego o. Anzelma Gądka, definitora generalnego, który w tym czasie z mandatu generała wizytował prowincję polską. Ostatni etap studiów odbył w Rzymie i tam przyjął święcenia kapłańskie 15 maja 1938. W Rzymie słuchał wykładów między innymi o. Gabriela od św. Marii Magdaleny, wytrawnego mistrza i autora pism z zakresu teologii duchowości. Lata II wojny światowej przeżył w klasztorze krakowskim. W tym czasie był spowiednikiem młodego Karola Wojtyły. Zadzierzgnięta wówczas więź przetrwała aż do śmierci o. Leonarda, o czym świadczą listy papieża, które o. Leonard przed śmiercią przekazał do archiwum prowincjalnego w Czernej. Po wojnie o. Leonard przebywał przez pewien czas w klasztorze w Czernej, gdzie pełnił obowiązki magistra nowicjatu. Następnie przebywał kolejno w kilku klasztorach, najdłużej jednak w konwencie poznańskim. Tu przez pewien czas był magistrem kleryków, przez wiele  lat wykładowcą w kolegium filozoficznym, spowiednikiem w Seminarium Arcybiskupim, a także wizytatorem żeńskich zgromadzeń zakonnych w archidiecezji poznańskiej z mandatu ówczesnego arcybiskupa Antoniego Baraniaka. Od 1967 r. przebywał w Rzymie, gdzie kończył studia na temat tradycji misyjnej Karmelu Polskiego i w 1970 roku uzyskał na Uniwersytecie Laterańskim tytuł doktora teologii. Jego praca doktorska ukazała się drukiem w języku włoskim (L’attività pastorale e missionaria dei Carmelitani Scalzi Polacchi, dissertatio ad lauream, Roma, Università Lateranense, 1970, p. 276). Rok wcześniej Kapituła Prowincjalna w Krakowie podjęła decyzję o przyjęciu misji „ad gentes” w Afryce. Dnia 20 lutego 1970 roku jako przebywającemu wówczas w Rzymie prowincjalnemu sekretarzowi misji, o. Prowincjał Remigiusz Czech, zlecił podjęcie starań w celu wyszukania odpowiedniej placówki misyjnej w Afryce w strefie języka francuskiego. W maju 1970 roku, o. Leonard zaopatrzony w listy polecające do nuncjuszów apostolskich w Kongo, Zairze i Burundi udał się do Afryki. Spośród wielu propozycji wybrano parafię w Mpinga, w diecezji Bururi, w Burundi. Rada Prowincjalna zdecydowała się wysłać 11 misjonarzy na których czele stanął o. Leonard. Dnia 22 czerwca 1971 r. 11-osobowa grupa wyjechała z Poznania, przez Paryż i Rzym do Bujumbury.  Z całą pewnością można uznać o. Leonarda za właściwego inspiratora i organizatora misji polskich Karmelitów Bosych w Burundi. Sam jednak nie pozostał na misjach zbyt długo. Z Burundi wyjechał w grudniu 1972 r. i udał się do Rzymu, gdzie pracował w sekretariacie Kurii Generalnej Karmelitów Bosych. Uzupełnił i poszerzył swoją pracę doktorską, wydając ją w języku polskim (Z naszej przeszłości misyjnej, Rzym 1975, s. 735). Jest ona bardzo gruntowną prezentacją wkładu polskich Karmelitów Bosych w dzieło misji Kościoła w XVII-XVIII wieku. Powróciwszy  do Polski w roku 1975, nie zważając na pogarszający się stan zdrowia, podjął na nowo szereg różnego rodzaju prac. Przyjął posługę przełożonego klasztoru w Przemyślu. Jego zasługą z tego okresu jest dostosowanie prezbiterium tamtejszego kościoła do liturgii w obrządku łacińskim (usunięcie ikonostasu oraz konstrukcja nowego ołtarza głównego). W Przemyślu pozostał jeszcze przez pewien czas po zakończeniu przełożeństwa. Ostatnie lata życia spędził w klasztorze  poznańskim. Tutaj rozwinął szeroką działalność jako spowiednik księży, sióstr zakonnych, alumnów w seminarium diecezjalnym oraz wiernych świeckich, a także jako rekolekcjonistą we wspólnotach zakonnych (ostatnie rekolekcje wygłosił w listopadzie 1988 roku w klasztorze Paulinów na Jasnej Górze). Dokonał przekładu szeregu książek z języka włoskiego, m.in. pism o. Gabriela od św. Marii Magdaleny. Jednak pracą, w którą był szczególnie zaangażowany, było tłumaczenie i edycja pracy doktorskiej ks. Karola Wojtyły: „Nauka o wierze u św. Jan od Krzyża”. Sam też był autorem kilku książek poświęconych duchowości kapłańskiej. Ostatnie miesiące jego życia naznaczone były cierpieniem; choroba przykuła  do łóżka. Zmarł w godzinach przedpołudniowych 17 lutego 1990 roku w klasztorze poznańskim. Pochowany został na cmentarzu przy ul. Lutyckiej. Przeżył 77 lat życia,  58 w zakonie karmelitańskim a 51 lat w kapłaństwie.
Opracował o. dr Piotr Neuman OCD